Facebook'ta bir grupta "Kadın ve erkek için Cuma namazının hükmü konusunda ne dersiniz?" sorusunun yer aldığı paylaşımın yorumları arasında şöyle bir yoruma rastladım:
"Arkadaşların dedigi gibi yatıp kalkmakla ibadet olmaz. Namaz Kuran'da yoktur. Salad vardır. Salad nedir? Tuzdur; yani yardımlaşmadır."
Yorumu okuyunca şaşkınlıktan dudağım uçukladı. Müfessir-i fazılımız (!) önce Kur'an'da namaz lafzının olmadığını; salad (salat değil!) lafzının yer aldığını tespit ediyor. Buradan (salt değil!) salad lafzının tuz anlamını geldiğini tespit ediyor. Sonra da tuz ile yardımlaşma anlamına intikal ediyor ve Kur'an'daki "namazı ikame edin", "namazları muhafaza edin!" içeriğinde hemen ne kadar ayet var ise bunlarla "yardımlaşma" anlamının kastedildiği sonucuna varıyor.
Daha önce buna benzer hac kelimesiyle ilgili bir paylaşım daha yapmıştım. O müfessirimiz de (!) şöyle diyordu. "Haccın kelime anlamı tartışma demektir. Huccet kelimesi de delil demektir. Allah deliller üzerinde toplanıp tartışın, sorunları vahyim ile çözün dediği halde sen tutup haccı kara taşın etrafında 7 kere dönmek ve kara taşa doğru namaz kılmak olarak uygulayanlara doğru deyip bizi kınıyorsun."
Doğrusu her iki izah da o kadar derinlikli ve ikna edici (!) ki bu iki yorum iki ayrı kişiye aitse bunlardan hangisinin daha fâzıl müfessir ve yed-i tûlâ sahibi (!) olduğunu takdir etmekte zorlanıyorum. Tarihteki batınî yorum öncüleri bu şahısları tanıma şerefine erse idiler bütün iddialarını bırakıp bu iki şahsa tabi olduklarını herkese ilan ederlerdi.
Tıp, siyaset, futbol, çiftçilik, hayvancılık vesair alanlarda konuşmak nasıl bir alt yapıyı, usul ve yordan bilmeyi zorunlu kılıyorsa din üzerine konuşmak da böyledir. Bu alanda konuşmak, salad'dan tuza, tuzdan yardımlaşmaya intikal eden kafaların harcı değildir. Kişi illaki dine dair konuşmak istiyorsa bunun usulünce tahsilini yapar, en azından salat lafzına tuz anlamı vermeyecek kadar Arapça öğrenir de öyle konuşur.
Maalesef din konusunda daha önce hiçbir dönemde olmadığı kadar bir kaosa tanıklık ettiğimiz günleri yaşıyoruz. Hz. Peygamberin mealen "Allah ulemayı çekip alacak, meydan çapsızlara kalacak" buyurduğu günlere doğru adım adım yaklaşıyoruz.
Osman Güman, 25.03.2018
Yorumlar